اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری در مهلت ۲۰ روزه پس از قطعیت دادنامه بدوی یا تجدید نظر دیوان عدالت اداری توسط وکیل متخصص دیوان عدالت اداری قابل انجام میباشد .
دیوان عدالت اداری یکی از مراجع مهم قضایی می باشد که برای رسیدگی به شکایت ها و تظلمات شهروندان نسبت به نهادها و مراجع دولتی و شبه دولتی تاسیس شده است .
اصل ۱۳۷ قانون اساسی نیز دیوان عدالت اداری را چنین بیان میکند :
به منظور رسیدگی به شکایت و اعتراضات مردم نسبت به مامورین یا واحدها یا آیین نامه های دولتی و احقاق حقوق آنها ، دیوانی به نام دیوان عدالت اداری زیر نظر رییس قوه قضاییه تاسیس میگردد که حدود و اختیارات و عمل کرد آنان در قانون آمده است .
و اما اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری :
اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری یک روش استثنایی برای اعتراض به آرای قطعیت یافته محاکم دولتی و شبه دولتی می باشد ، درواقع اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری بررسی دوباره ماهیتی حکم قطعی صادر شده می باشد ،به این صورت که فرد محکوم شده با ارائه اسناد و دلایلی پرونده مختومه شده را دوباره در روند بررسی قرار میدهد تا حقی ضایع نگردد .
به عبارت دیگری اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری ، استثنا بر اصل اعتبار امر مختومه می باشد.
همان طور که می دانید امر مختومه عنوان میکند که نسبت به یک دعوی که در مرجع قضایی صالح مورد رسیدگی قرار گرفته و حکم قطعی صادر شده، دیگر نمی توان برای بار دیگر درخواست رسیدگی قضایی کرد.درواقع اعاده دادرسی یک امر استثنا بر امر مختومه می باشد .
در دیوان عدالت اداری مواد ۹۸الی ۱۰۶مقررات راجع به اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری را بیان نموده است .
ماده ۹۸مواردی را بیان نموده است که درصورت محقق شدن یکی از آن موارد میتوان از دیوان تقاضای اعاده دادرسی نمود :
۱-حکم ، خارج از موضوع شکایت صادر شده باشد .
۲-حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد .
۳-در مفاد حکم تضاد هایی وجود داشته باشد .
۴-حکم صادر شده در همان شعبه نسبت به احکام قبل صادر شده توسط همان شعبه متعارض باشد ،بدون اینکه بخاطر موارد قانونی مسبب این تعارض باشد .
۵- حکم صادر شده بخاطر اسنادی باشد که پس از صدور ، جعلی بودن آن اسناد و یا عدم اعتبار آن به موجب حکم مراجع صالح قانونی ثابت شده باشد .
۶- پس از صدور حکم اسناد و مدارکی به دست آید که دلیل بر حقانیت و ضایع شدن حق فردی که اعاده دادرسی را درخواست نموده است باشد در این حالت باید ثابت شود که اسناد و دلایل به دست آمده در روند رسیدگی به پرونده در اختیار او نبوده است .
نکته : اعاده دادرسی از آنجایی که یک مرحله جدیدی از رسیدگی را به جریان می اندازد باید از طریق دادخواست انجام گیرد .
مهلت تقدیم اعاده دادرسی :
در ماده ۹۹قانون دیوان عدالت اداری ، در موارد ۱تا ۳ ماده ۹۸ ، مدت زمان اعاده دادرسی ۲۰روز از تاریخ ابلاغ رای قطعی می باشد .
و برای حالتی که بخاطر موارد بند های ۴ تا ۶ ماده ۹۸، فرد میخواهد اعاده دادرسی انجام دهد، مدت زمان لازم برای تقدیم دادخواست اعاده دادرسی ۲۰روز از زمان کشف دلیل جدید برای اعاده دادرسی می باشد .
دراینجا سوالی که مطرح میشود این است که آیا میشود نسبت به قرار های صادره از دیوان نیز درخواست اعاده دادرسی کرد ؟
از آنجایی که طبق ماده ۹۸ دادخواست اعاده دادرسی در خصوص احکام قطعی می باشند پس قرار ها اعم از قرار رد دادخواست،قرار عدم صلاحیت،قرار سقوط دعوی و….شامل اعاده دادرسی نمی شوند .
آیا فرد ثالثی در یک دعوا میتواند درخواست اعاده دادرسی کند ؟
خیر ، اعاده دادرسی درخصوص دعوای بین دو طرف می باشد و شخص ثالثی نمی تواند وارد در پرونده ای شود که در جریان رسیدگی می باشد و حکم قطعی صادر شده است .
آیا میشود در حالتی که درخواست تجدید نظر خواهی شده است دادخواست اعاده دادرسی را نیز ثبت کرد ؟
در روند رسیدگی به یک پرونده لازم است تا مراحل اصلی همچون بدوی و تجدید نظر خواهی و اعاده دادرسی ، مرحله به مرحله و در طی مدت زمان تعیین شده برای اعتراض ، اقدامات لازم انجام شود پس در اینصورت نمی شود همزمان هم درخواست اعاده دادرسی کرد و هم درخواست تجدید نظر خواهی انجام داد.
و اما مرجع صالح رسیدگی کننده به تقاضای اعاده دادرسی :
در دیوان عدالت اداری مرجع صالح رسیدگی کننده به تقاضای اعاده دادرسی مرجع صادر کننده حکم قطعی می باشد . شعبه صادر کننده حکم قطعی ابتدا یک بررسی اولیه انجام میدهد و نتیجه این بررسی موکول به صدور قرار میشود این قرار دوحالت دارد یا قرار رد دادخواست می باشد یا قرار پذیرش دادخواست که درصورت پذیرفته شدن دادخواست اعاده دادرسی ، دیوان وارد بررسی ماهوی میشود یعنی از لحاظ ماهیت پرونده وارد رسیدگی میشود در اینحالت اگر پرونده به اجرای احکام ارجاع داده شده باشد درخواست دستورتوقف اجرای حکم از مرجعی که اعاده دادرسی پذیرفته شده است صادر میشود .
درخواست اعاده دادرسی چند حالت دارد در حالت اول دادخواست اعاده دادرسی راجع به قسمتی از حکم می باشد ، که دراین حالت فقط همان قسمت نقض یا اصلاح میگردد .
در حالت دوم درخواست اعاده دادرسی بخاطر مغایرت دو حکم می باشد که در این حالت شعبه رسیدگی کننده پس از قبول اعاده دادرسی ، حکم دوم را نقض میکند و حکم اول به قوت خود باقی می ماند .
نکته : حکمی که پس از اعاده دادرسی صادر میگردد، قابل اعاده دادرسی مجدد از همان جهت نیست .
نکته : در اعاده دادرسی به هیچ وجه شخص دیگری غیر از طرفین دعوا ، وکیل یا قایم مقام و یا نماینده قانونی آنان ، نمی تواند وارد دعوی شود .
نکته : آرای صادر شده از طرف شعب دیوان عدالت اداری قطعی هستند ، پس در قبال حکم قطعی که پس از اعاده دادرسی صادر میگردد، دیگر نمی شود اعاده دادرسی انجام داد و این درخواست تفاوتی ندارد که از طرف درخواست کننده اولی باشد یا دومی .
رد درخواست اعاده دادرسی :
رد درخواست یا رد دعوای اعاده دادرسی از هر مرحله ای که صادر شده باشد رای همان مرحله تایید میشود برای مثال اگر اعاده دادرسی نسبت به رای بدوی صادرشده باشد ، پس از رد دادخواست اعاده دادرسی رای مرحله بدوی تایید میشود و اگر در مرحله تجدید نظر باشد پس از رد دعوای اعاده دادرسی رای مرحله تجدید نظر تایید میشود .
همچنین شایان ذکر است در حالتی که اعاده دادرسی نسبت به موضوعی خاص می باشد و آن موضوع رد شود اما فرد دلایل دیگری برای اعاده دادرسی یابد که در این حالت نیز فرد میتواند با ارایه مدارک جدید از جهات دیگری غیر از جهت قبلی در خواست اعاده دادرسی نماید .
نمونه ای از رای وحدت رویه :
اعاده دادرسی به دلیل تعارض آرای صادره
۱-شعبه ۲۹دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه ۱۸۴۱/۸۶موضوع شکایت آقای …….به طرفیت شهرداری به خواسته اعاده دادرسی نسبت به دادنامه ۲۱۰۲مورخ ۱۳۸۶/۹/۱۳ صادره ازشعبه ۲۹ دیوان موضوع پرونده کلاسه ۱۲/۸۶به شرح دادنامه ۹۴۷مورخ ۱۳۸۷/۴/۳۰حکم به نقض و رسیدگی مجدد در کمیسون هم عرض صادر و اعلام نموده است .
۲-شعبه ۲۶دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه ۷۹۳/۸۷موضوع شکایت خانم ……….به طرفیت شهرداری …اعاده دادرسی به دادنامه شماره ۳۲۰۲ مورخ ۱۳۸۷/۱۰/۳۰ دعوی مطروح را غیر وارد تشخیص میدهد و حکم به رد شکایت صادر و اعلام مینماید .
رای هییت عمومی دیوان عدالت اداری
باتوجه به اینکه دادنامه های فوق الذکر برمبنای اسناد و مدارک شرایط خاص هر پرونده به ویژه تفاوت تاریخ وقوع تخلفات ساختمانی و نتیجتا لزوم تعیین جریمه بر اساس مقررات حاکم بر تاریخ وقوع تخلف صادر شده است و تفاوت آن ها مبتنی بر استنباط معارض از حکم واحد قانون گذار نیست . بنا بر این موضوع از مصادیق آرا متناقض مقرر در بند ۲ ماده ۱۹قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۸۵محسوب نمی شود و موردی برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم در قلمرو ماده ۴۳آن قانون وجود ندارد .
با سلام و احترام
بنده رای قطعی دیوان عدالت اداری دارم برقراری حقوق ومطالباتم که در گذشته حق و حقوق یتیمی ام را دولت نداده است طرف شکایت اداری بازنشستگی نیروی مسلح حکم دیوان درسال ۹۱بودمن چندین مرتبه تقاضای اجرای حکم کردم ولی متأسفانه دفتر دار اجرای احکام میگفت حکم قطعی شما قدیمی است برو دنبال کارت ،لطفا درخواست میکنم راهنمایی کامل کنید با تشکر…
متاسفانه پرونده های سال ۱۳۸۹ تا ۹۱ خمیر شده و دسترسی بدان وجود ندارد .