اعتبار امر مختومه حقوقی یعنی  زمانیکه حکم صادر شده بعد ازانجام مراحل دادرسی زمانی که قطعی شده باشد دیگر امکان محاکمه وطرح مجدد آن وجود ندارد که اقدام به این موضوع امر غیر قانونی است .

وحدت شاکی ومتهم وحدت موضوع یا واقعی مجرمانه از شرایط حصول اعتبار امر مختومه می باشد .

نتیجه دعوای ورسیدگی کیفری که در خصوص آن حکم وباقرار قطعی  صادر گردیده به نحوی که دیگر نمی توان متهم همان دعوا را به لحاظ ارتکاب همان جرم مورد تعقیب ومحاکمه قرار داد .

مستند و موارد امور مختومه

حکم و قرار  راجب ماهیت دعوا باشد در غیر این صورت قرار است .

اجرای مختومه در دعوای حقوقی

درماده  ۸۴قانون ایین دادرسی در دادگاهای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال ۱۳۷۹ بدین وسیله اصل پرداخته در دعوای طرح شده از سوی خواهان یا اشخاص که اصحاب دعوا قایم مقام انان هستند  منتنج به حکم قطعی شده باشد دیگر دعوا قابلیت طرح مجدد را نخواهد داشت.

قانون گذار امور حسبی را در مورد مواردی تصمیم به مفهوم عمل دادگاه که نتیجه رسیدگی به امور حسبی صادر می شود را حکم شده است .

وحدت اصحاب دعوا

یعنی خواهان وخواندن هر دو دعوا یکی با شد مثال ..دردعوای اول وکیل داشته باشد ولی در دعوای دوم وکیل نداشته باشد در اینجا بازهم قاعده اعتبار امر مختومه قابل استناداست .

 

وحدت موضوع دودعوا

یعنی بین سابقا بین طرفین مطرح بود با موضوع دعوای کنونی یکی باشد و حق مطالبه در هر دو دعوا یکی باشد

 

وحدت سبب دو دعوا

بین طرفین برمبنای عمل حقوقی واقعه ی حقوقی به وجود آمده است

 

جرایم مستمر

هر فعلی یا ترک فعل که در قانون بذای آن مجاز است تعیین شده باشد جرم محسوب میشود

جرایم مستمر جرمی است که فعل یا ترک فعل در یک لحظه و مدت کوتاه تخقیق نیافته بلکه لازمه تحقیق آن استمرار مادی در زمان است به سخن دیگه استمرار جرم ناشی از اراده عزم مرتکب به گونه است

 

مثال.. استفاده غیر مجاز از لباس های رسمی ماموران نظامی

 

اعتبار مختومه امر مختومه حقوقی

وقتی یک دعوا یا شکایت انجام شود برای ان حکم صادر میشود دیگر نمی توان بذای ان اقدام کنند زیرا این پروندهد تموم شده

 

مثال اگر فردی برای جرمی شکایت کند دادگاه قبل از ان به انرسیدگی میکند درباره ان می توان از این حکم تجدید نظر کرد  به ضرر وی  حکم  صادر شده  میتوان به ان اعتراض کرد واز راه هایی که قانون تعیین کرده میتوان اعتراض خودرا انجام داد

اما نمی توان به همان جرم دوباره شکایت کند چن این شکایت رد خواهد شد .

 این امر باعث میشود نظم دادگاه بهم زده شود* کسی محاکمه نشود *از نظر قضایی دادگاه استحکام خودرا حفظ کند

 

نمونه دادنامه امر  مختومه

مرجع قضایی  به موضوعی  رسیدگی بکند و در رابطه با آن حکم قطعی صادر بکند. هنگامی که در دادگاه در رابطه با یک موضوع حکمی صادر می شود به این معنی است که محکمه تمام جوانب موضوع را بررسی کرده و کامل تحلیل شده

 

 بنابراین دوباره رسیدگی کردن  نوعی اتلاف وقت می باشد و نیاز به رسیدگی مجدد نیست. 

هر فردی حق دارد دعوایی را مطرح بکند؛ همچنین در صورتی که از طرف دادگاه در رابطه با موضوعی رای صادر می شود طرفین می توانند نسبت به ان اعتراض بکنند که از جمله این موارد وا خواهی، تجدیدنظر خواهی ، فرجام خواهی ، اعاده دادرسی می باشد.

در مواردی بنابر قاعده اعتبار امر مختومه یا اعتبار امر قضاوت شده در صورتی که دعوایی مطرح شده باشد و دادگاه رای صادر کرده باشد همان اشخاص ان دعوا نمی توانند نسبت به رای مورد نظر مجدد نسبت به موضوع سابق دعوی را مطرح بکنند. هدف از ایجاد چنین قاعده ای این است که قدرت و ضرورت قضایی دادگاه ها را ثابت بکند.

امرمختومه در امور حسبی

قانون امور حسبی می‌توان به سه دسته‌ کلی یعنی احکام، تصمیمات حسبی به مفهوم اخص و دستور تقسیم‌بندی کرد.

 احکام حسبی

قانونگذار در قانون امور حسبی، در مواردی، تصمیم به عمل دادگاهی که در نتیجه‌ رسیدگی به امور حسبی صادر می‌شود را «حکم» شمرده است.

حکم عزل وصی یا قیم یا ضم امین؛ ماده ۴۷ قانون امور حسبی در مواری که دعوای خیانت یا عدم لیاقت و سایر موجبات عزل وصی یا قیم یا ضم امین مطرح می‌شود،

دادگاه برابر مقررات قانون امور حسبی رسیدگی کرده، اما نسبت به صدور حکم اقدام می‌کند و این حکم برابر مقررات آیین دادرسی مدنی قابل تجدیدنظر و فرجام است. قانونگذار خیانت یا عدم لیاقت وصی یا قیم را در شکل دعوا قابل طرح و در عین حال رسیدگی به آن را تابع قانون امور حسبی دانسته اما حکم صادره را برابر قانون آیین دادرسی مدنی قابل شکایت دانسته است.

حکم حجر و بقای حجر ، اشخاصی که سفیه معرفی شدند دادگاه در صورت احراز حجر آنها نسبت به صدور حکم حجر اقدام می‌کند. همچنین هرگاه صغیری که ولی خاص ندارد، در زمان رسیدن به سن رشد سفیه یا مجنون باشد دادستان بر اساس اطلاعی که به قیم به او می‌دهد امر را عندالاقتضا در دادگاه مطرح کرده و دادگاه بر اساس ماده ۵۹ این قانون پس از رسیدگی و احراز جنون یا سفه حکم به استمرار و بقای حجر صادر می‌کند.

حکم حجر و بقای آن نیز دارای تمامی آثاری است که در مورد سایر احکام دادگاه‌ها مورد بررسی قرار گرفت؛ بنابراین حکم حجر و بقای آن نیز در هر حال از اعتبار امر قضاوت‌شده برخوردار است.

حکم موت فرضی؛ چنانچه درخواست صدور حکم فرضی غایبی مطرح شود دادگاه به موجب ماده ۱۵۵ قانون امور حسبی پس از در نظر گرفتن اظهارات و دلایل درخواست‌کننده، در صورتی که دلایل نامبرده را موجه دانست به نشر آگهی مربوط اقدام می‌کند و پس از انجام تحقیقات، در صورت احراز موجبات صدور حکم.

حکم تقسیم ترکه؛ در صورت تعدد ورثه هر یک از آنها به موجب ماده ۳۰۰ قانون امور حسبی می‌توانند تقسیم سهم خود از سهم سایر ورثه را از دادگاه درخواست کند. دادگاه به موجب قانون مزبور برای رسیدگی به موضوع درخواست، تعیین جلسه کرده و درخواست‌کننده و اشخاص ذی‌نفع را احضار می‌کند و نهایتا پس از تمام شدن تقسیم صورت‌مجلسی تنظیم کرده و در آن مقدار ترکه، سهم هر یک از وراث و آنجه برای تادیه‌ دیون و اجرای وصیت منظور شده است، تصریح می‌کند. دادگاه بر طبق صورت‌مجلس مذکور که باید به امضای دادرس و صاحبان سهام برسد تقسیم‌نامه بر عده‌ صاحبان سهام تهیه کرده و به آنها ابلاغ و تسلیم ‌می‌کند. حکم تقسیم ترکه نیز دارای همه‌ آثاری است که در سایر احکام از آن بهرمند است.

 

 

حکم رد و قبول اعتراض به درخواست انحصار وراثت؛ در صورتی که وراث متوفا یا اشخاص ذی‌نفع بخواهند گواهی انحصار وراثت بگیرند به موجب ماده ۳۶۰ قانون امور حسبی درخواست‌نامه‌ای کتبی حاوی نکات لازم به پیوست مدارک تسلیم دادگاه می‌‌کنند. دادگاه پس از آگهی درخواست مزبور و پایان یافتن مدت قانونی در صورتی که اعتراض به عمل نیاید به موجب ماده ۳۶۲ قانون امور حسبی با در نظر گرفتن تمامی ادله و اسناد درخواست‌کننده تصدیقی مشعر بر وراثت و تعیین عده ورثه و نسبت آنها با متوفا و میزان سهم هر یک از متروکات و بودن یا نبودن وصیت‌نامه صادر می‌کند. عمل دادگاه حکم شمرده نمی‌شود و همان‌گونه که ماده تصریح دارد «تصدیق» شمرده می‌شود. اما در صورتی که نسبت به درخواست صدور گواهی انحصار وراثت اعتراضی به عمل آید، دادگاهی برای رسیدگی به اعتراض معین کرده و به آگاهی درخواست‌کننده‌ تصدیق و معترض می‌رساند.

دادگاه پس از رسیدگی، حکم خواهد داد و این حکم برابر ماده ۳۶۲ قانون امور حسبی قابل پژوهش و فرجام است. حکم دادگاه در این صورت از تمامی آثار سایر احکام برخوردار ا

ایا قرار منبع تعقیب امر مختومه است ؟

قرار های منع تعقیب به دلیل جرم نبودن عمل ارتکاب جرم صادر شده پس از صحت قرار اعتبار امر مختومه را می یابند ونمی توان باردیگر متهم را به همان انجام تعقیب کرد .

مگر اینکه پس از کشف دلایل جدید و در این صورت فقط برای یک مرتبه  با درخواست دادستان و تجویز دادگاه امکان تعقیب مجدد متهم

اعتبار امر مختومه حقوقی